Afgelopen week hield Mark Rutte een toespraak waarin hij ons opriep ons mentaal voor te bereiden op oorlog. Hij, inmiddels de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, suggereert dat we onze defensie-uitgaven moeten verhogen van 2% naar maar liefst 3% van het BBP. Voor België betekent dit een jaarlijkse meeruitgave van ongeveer 10 miljard euro. Dat is meer dan we in een jaar aan werkloosheidsuitkeringen besteden. Hoe we dit zouden moeten betalen? Dat weet niemand, maar zeker is dat u en ik de rekening zullen voelen. Ondertussen blijven onze ouderen moeite hebben om hun facturen van het woonzorgcentrum te betalen. Is dat niet schrijnend?
Rutte, de spreekbuis van de Amerikaanse oorlogsindustrie, probeert ons opnieuw te manipuleren met angst. Angst, zoals we die kennen uit George Orwell’s 1984. Angst die gehoorzaamheid afdwingt. Tijdens de coronacrisis zagen we al hoe effectief dit kan zijn, en helaas trappen velen er opnieuw in.
Maar laten we niet vergeten hoe hypocriet deze oproep is. Toen Donald Trump als president dezelfde eisen, toen nog 2%, stelde voor defensie-uitgaven, was Rutte als minister-president de eerste om te zeggen dat Nederland dit niet kon betalen. En nu? Nu wordt 3% ineens het nieuwe mantra. Dit roept de vraag op: wat hebben we geleerd uit de geschiedenis? Waarom blijven wereldleiders streven naar oorlog, zelfs als eerdere pogingen telkens hebben geleid tot destructie, wanhoop en ontwrichte samenlevingen?
Als oorlogsveteraan weet ik waarover ik spreek. Ik heb mijn botinnen in het zand gezet in Afghanistan en Mali. Ik heb de pijn, de wanhoop en de menselijke tragedie van dichtbij meegemaakt. Vanuit een comfortabele zetel kun je nooit begrijpen wat oorlog werkelijk betekent. Het is niet wat analisten op televisie voorspiegelen of wat cijfers in rapporten suggereren. Oorlog is de geur van verwoesting, de angst in de ogen van mensen, de onmacht die je voelt als je tegenover een familie staat die alles verloren heeft. Geen enkele oorlog heeft ooit een duurzame oplossing geboden. Niet in Vietnam, niet in Irak, niet in Syrië. En vandaag zien we opnieuw hetzelfde patroon in Oekraïne.
Toch blijven wereldleiders soldaten sturen om hun oorlogen te vechten. Zonen en dochters worden ingezet om te strijden, met het idee dat hun opoffering bijdraagt aan een betere wereld. Maar wie betaalt de prijs? Niet alleen de soldaten zelf, maar ook hun families, hun kinderen, hun vrienden. En wat blijft er achter? Verwoeste landen, vergeten conflictzones zoals Libië, Somalië en Afghanistan, waar de lokale bevolking zich staande moet houden in de puinhopen.
Maar wat kunnen wij doen? Moeten we ons laten meeslepen in een wapenwedloop die ons naar nog meer ellende voert? Moeten we blindelings volgen en ons voorbereiden op oorlog? Nee. Wat we moeten doen, is aan tafel gaan zitten. Praten. Onderhandelen. Relaties herstellen. Het zal tijd kosten, maar het kán. Na de Tweede Wereldoorlog lukte het ook om met Duitsland te werken aan vrede en verzoening.
Dus nee, meneer Rutte, ik volg uw angst niet. Ik bereid me niet voor op oorlog. Integendeel. Ik bereid me voor op iets heel anders. Want ondanks alle pogingen om mensen te verdelen, om wantrouwen te zaaien, waait er iets door de straten. Het is de kracht van mensen die kiezen voor vrede. Mensen die elkaar in de ogen kijken en zien dat we allemaal hetzelfde willen: een veilige, vreedzame toekomst.
Het is die kracht die sterker wordt. En het is die kracht die mij doet zeggen:
Niet in mijn naam.
Steven Arrazola de Oñate
Commentaires